Kể từ ngày Thảo bước chân về làm dâu nhà ông bà Lâm – một gia đình có tiếng là gia giáo ở vùng quê ven đô, cô đã mang theo bao kỳ vọng về một mái ấm, một tổ ấm mà cô từng mơ.

Nhưng tổ ấm ấy nhanh chóng hóa lạnh lẽo.

Ngày đầu tiên về nhà chồng, khi khách khứa vừa rút hết, Thảo định vào phòng tắm rửa mặt thì mẹ chồng – bà Phúc – đã chặn ngay cửa:

“Tắm à? Phòng tắm trong nhà là của nhà này. Con dâu thì ra giếng sau nhà ấy, như ngày xưa mẹ mày vẫn tắm!”

Thảo chết lặng. Nhưng nghĩ là lần đầu, cô nhịn. Hôm sau lại thử vào ăn cơm cùng cả nhà thì mẹ chồng quát lớn:

“Cô không biết phép tắc à? Cơm nước để đàn ông, người lớn ăn trước. Phận dâu, đợi ăn sau bếp!”

Dù cưới hỏi đàng hoàng, dù là con dâu chính danh, nhưng suốt hơn một năm trời, Thảo chưa từng được ngồi ăn chung mâm với chồng hay bố mẹ chồng. Cô ăn riêng ở bếp, trên chiếc mâm nhôm méo mó, cạnh cái bếp lửa cũ kỹ luôn nồng mùi tro than.

Phòng tắm có bình nóng lạnh, có gương, có cả máy giặt – chỉ dành cho ba mẹ chồng và con trai. Còn Thảo, mùa đông lạnh cắt da vẫn phải xách từng xô nước ra nhà tắm bằng lá cọ đằng sau chuồng gà, không có cửa, không có điện. Nhiều đêm cô vừa tắm vừa khóc vì giá lạnh và tủi nhục.

Chồng Thảo – Hưng – lúc đầu còn bênh vợ vài câu, nhưng càng về sau, càng lảng tránh. Anh viện cớ đi làm về muộn, rồi ngủ lại chỗ làm, để khỏi chứng kiến cảnh vợ bị ghẻ lạnh.

Có lần Thảo bị ốm sốt, người lả đi, cố lê vào nhà định lấy thuốc thì mẹ chồng đẩy cô ra:

“Ốm thì nằm dưới bếp đi, đừng có bước vào nhà trên. Nhỡ lây bệnh cho cả nhà thì ai lo?”

Đỉnh điểm là vào một tối đầu tháng Chạp, trời mưa phùn rét mướt, khi Thảo vừa ngồi giặt quần áo ở sân thì cô nghe tiếng mẹ chồng gọi vọng ra từ trong nhà:

“Tắm xong rồi thì lau cái nhà tắm ngoài kia cho sạch! Đừng có để nước bắn lên tường, bẩn mắt!”

Thảo nhìn về căn phòng tắm sáng đèn, nghe tiếng nước rơi đều đều, là mẹ chồng đang tắm. Trong khi đó, cô – con dâu – người phụ nữ sống trong ngôi nhà ấy, lại ngồi co ro dưới mưa, tay run lên vì lạnh, lòng ngập đầy uất nghẹn.

Đêm đó, cô bỏ về nhà mẹ ruột, không báo một lời. Mẹ cô nhìn thấy liền bật khóc:

“Về rồi thì thôi, con ạ. Ở làm chi cái nhà mà một giọt nước cũng không được dùng chung…”

Sáng hôm sau, nhà chồng lên xin lỗi, bảo là hiểu lầm, rằng sẽ thay đổi. Nhưng Thảo chỉ cười nhạt, đặt lên bàn tờ đơn ly hôn.

“Làm dâu không phải làm người thừa. Còn nếu nhà ấy cần một người giúp việc không lương, thì tôi xin phép từ chối.”