Bố chồng tôi mất vào một buổi sáng mưa dầm dề. Tang lễ vừa xong, hương khói còn vương nơi bàn thờ, vậy mà mẹ chồng tôi đã thay áo tang, tô son, gọi tôi vào phòng riêng với gương mặt lạnh lùng.

Bà rút trong ngăn kéo ra một xấp giấy tờ rồi đẩy về phía tôi.
“Con ký vào đây. Đơn khước từ tài sản. Để mẹ tiện xử lý.”

Tôi sững sờ.
“Khước từ… tài sản gì hả mẹ?”

Mẹ chồng tôi lôi từ trong túi xách ra một tập sổ tiết kiệm, chồng sổ dày cộp, kẹp cùng chứng nhận quyền sử dụng đất.
“Cái này là của bố con để lại, nhưng đứng tên cả hai vợ chồng. Giờ ông ấy chết rồi, mẹ còn sống, nên con không có quyền gì. Con ký đi cho khỏi rắc rối sau này.”

Tôi nuốt nước bọt, tim đập mạnh. Những sổ tiết kiệm ấy có mấy tỉ đồng – tôi biết vì từng thấy bố chồng đi gửi, ông còn dặn “sau này chia đều cho các cháu”. Vậy mà giờ mẹ chồng lại muốn tôi từ bỏ hết?

“Con… con không ký được. Cái này phải chia theo thừa kế, theo luật chứ ạ…”

Mặt bà tối sầm. “Cô ở nhà tôi, ăn cơm tôi, giờ bố chồng cô chết mà còn đòi chia chác? Cô có con không? Không! Mẹ nói thật nhé, cô ký vào thì tôi coi là con, tôi sẽ để cho cô một ít sau này. Không ký, thì đừng trách!”

Tôi run tay. Trước kia, tôi từng cố gắng làm dâu ngoan, nhẫn nhịn đủ thứ. Nhưng hôm nay, nhìn cách bà hất hàm, tôi biết: nếu ký vào, tôi sẽ chẳng còn gì. Bà sẽ đẩy tôi ra đường bất cứ lúc nào.

Tôi đứng dậy, giọng dứt khoát:
“Con không ký. Đây là quyền lợi hợp pháp, không phải xin xỏ.”

Mẹ chồng giận tím mặt, ném tờ đơn xuống đất.
“Được! Vậy thì cô đi khỏi nhà tôi ngay! Để xem không có tôi, cô sống thế nào!”

Tôi rời đi trong nước mắt, nhưng lòng nhẹ tênh. Vì tôi biết: nếu im lặng hôm nay, tôi sẽ mất tất cả. Và tôi cũng biết: mình không còn đơn độc. Pháp luật sẽ bảo vệ tôi. Và bố chồng – người từng coi tôi như con ruột – chắc chắn không muốn điều này xảy ra.

Tôi dọn khỏi nhà chồng trong một buổi chiều u ám, mang theo chiếc vali nhỏ và bản sao giấy tờ kết hôn, giấy chứng tử của chồng, cùng mấy tấm ảnh kỷ niệm với bố chồng – người đàn ông duy nhất trong nhà từng đối xử với tôi như con gái.

Chỉ ba ngày sau, mẹ chồng gửi đơn ra xã tố tôi “ăn bám”, “không có con nên không có quyền đòi tài sản”. Bà còn nói tôi định “chiếm đoạt sổ đỏ và tiền tiết kiệm”. Tin lan đi, họ hàng nhà chồng quay lưng, gọi tôi là “đồ mất dạy sau tang”.

Tôi thuê luật sư. Phía bên chồng không nghĩ tôi dám làm lớn chuyện. Nhưng tôi im lặng suốt bao năm rồi. Giờ thì không.

Tại phiên tòa sơ thẩm, mẹ chồng cùng luật sư riêng bước vào với ánh mắt khinh khỉnh. Bà chìa đơn khước từ đã có chữ ký… nhưng không ngờ, đó là bản giả mạo. Tôi lập tức yêu cầu giám định chữ ký.

Kết quả giám định: giả mạo hoàn toàn.

Cả phòng xử xôn xao. Mẹ chồng cứng họng. Nhưng đó chưa phải cú đánh chí mạng.

Luật sư của tôi trình ra bằng chứng:
– Sổ tiết kiệm đứng tên bố chồng và có giấy viết tay dặn dò chia đều cho cháu nội.
– Chồng tôi là con duy nhất.
– Tôi là người thừa kế hợp pháp theo pháp luật nếu không có di chúc rõ ràng.

Tòa tuyên:
– Hủy đơn khước từ vì giả mạo.
– Chia tài sản theo quy định của pháp luật: tôi được hưởng 1/3 trong phần của chồng, tức hơn 1 tỉ đồng và một phần quyền thừa kế mảnh đất.
– Mẹ chồng bị cảnh cáo vì hành vi gian dối và chiếm đoạt.

Bà bật khóc ngay tại tòa, lần đầu tôi thấy bà yếu ớt đến vậy. Nhưng tôi không còn thương hại nữa. Bà chọn đối đầu, không phải tôi.

Sau phiên tòa, tôi về lại nhà thuê, sống một mình. Không giàu, không quyền thế, nhưng tự do. Mỗi khi cầm thẻ ngân hàng tên mình, tôi không thấy tiền là quan trọng. Mà là sự công bằng, là việc tôi không còn cúi đầu.