Tiếng bánh xe tàu lăn đều đều trên đường ray, hòa lẫn với tiếng gió rít qua cửa sổ. Lão cựu chiến binh Nguyễn Văn Tâm, tóc đã điểm bạc, ngồi trầm ngâm bên ô cửa, đôi mắt sâu thẳm nhìn ra cánh đồng lúa trải dài bất tận. Chiến tranh đã qua hơn bốn mươi năm, nhưng những ký ức về đồng đội, về những ngày khói lửa vẫn còn cháy bỏng trong tâm trí ông. Hôm nay, ông lên chuyến tàu này để về quê, nơi ông chưa trở lại kể từ ngày rời làng nhập ngũ.

Đối diện ông là một cô chừng 50 – 55 tuổi, đôi mắt trong veo nhưng phảng phất nét buồn. Cô mặc áo dài trắng, tay ôm một chiếc hộp gỗ nhỏ khắc hoa văn tinh xảo. Tâm thoáng nhìn cô, cảm giác gì đó quen thuộc nhưng không thể gọi tên. Cô gái nhận ra ánh mắt ông, khẽ mỉm cười.

“Cháu ngồi đây được chứ, bác?” cô hỏi, giọng nhẹ nhàng.

“Ừ, cứ ngồi đi. Cháu về đâu?” Tâm đáp, giọng trầm.

“Cháu về làng Thanh Hà, tìm mộ một người.”

Tâm giật mình. Thanh Hà là quê ông, cũng là nơi ông và đồng đội từng thề sống chết bên nhau. “Tìm ai thế? Cháu là người làng à?”

Cô gái lắc đầu, đặt chiếc hộp gỗ lên bàn. “Không, cháu là con của một người lính. Bố cháu hy sinh năm 1975, trước khi cháu ra đời. Mẹ cháu kể bố để lại chiếc hộp này, bảo nếu có ngày tìm được quê ông, hãy mang nó về. Cháu tên là Linh, Nguyễn Thị Linh.”

Tâm cảm thấy tim mình hẫng một nhịp. Nguyễn… Thanh Hà… Chiếc hộp gỗ… Những mảnh ký ức vụn vỡ bắt đầu ráp nối trong đầu ông. “Bố cháu… tên gì?” Giọng ông run run.

“Nguyễn Văn Hùng,” Linh đáp, mở chiếc hộp. Bên trong là một tấm ảnh cũ đã ngả vàng, chụp hai người lính trẻ đứng bên nhau, cười rạng rỡ. Một người là Tâm, còn người kia… chính là Hùng, người bạn thân nhất của ông, người đã ngã xuống trong trận đánh cuối cùng trước ngày giải phóng.

Tâm nắm chặt tay, nước mắt chực trào. “Hùng… là đồng đội của bác. Cậu ấy… cứu bác một lần, nhưng bác không thể cứu cậu ấy.” Ông kể lại, giọng nghẹn ngào, về trận đánh khốc liệt ở cánh rừng phía Nam. Hùng đã đẩy Tâm ra khỏi lằn ranh của cái chết, nhưng chính mình lại trúng đạn. Trước khi nhắm mắt, Hùng chỉ kịp đưa cho Tâm chiếc hộp gỗ, dặn ông mang về quê, trao lại cho người yêu đang chờ đợi.

“Nhưng bác không làm được,” Tâm cúi đầu. “Sau chiến tranh, bác bị thương nặng, nằm viện mấy năm. Khi trở về, bác nghe tin người yêu của Hùng đã mất vì bệnh tật. Bác nghĩ… không còn ai để trao chiếc hộp nữa.”

Linh lặng lẽ lắng nghe, rồi rút từ chiếc hộp một lá thư đã nhàu nhĩ. “Mẹ cháu không qua khỏi thật, nhưng trước khi mất, mẹ kể cháu nghe về bố và chiếc hộp này. Mẹ bảo, trong đó là lời hứa của bố với mẹ, và cả với quê hương.”

Tâm run rẩy cầm lá thư. Những dòng chữ nguệch ngoạc của Hùng hiện lên, viết trong những ngày cuối cùng: “Anh hứa sẽ trở về, cưới em, xây một ngôi nhà nhỏ ở Thanh Hà. Nếu anh không giữ được lời, hãy để con chúng ta mang tình yêu này về quê, để linh hồn anh được an nghỉ.”

Đột nhiên, Linh nhìn thẳng vào mắt Tâm, giọng cô trở nên nghiêm nghị. “Bác Tâm, cháu tìm hiểu được một chuyện. Năm xưa, sau khi bố cháu hy sinh, có người nói với mẹ rằng bố đã phản bội, rằng bố bỏ đơn vị để chạy trốn. Mẹ không tin, nhưng bà sống trong đau khổ vì tin đồn đó. Cháu muốn bác nói sự thật.”

Tâm sững sờ. Tin đồn đó, ông cũng từng nghe, nhưng nó chỉ là lời bịa đặt của một kẻ ganh ghét Hùng. “Không! Hùng là người lính dũng cảm nhất mà bác từng biết. Cậu ấy không bao giờ phản bội. Chính cậu ấy đã hy sinh để bảo vệ cả đội. Tin đồn đó… là do một kẻ trong đơn vị ghen tức với Hùng, vì cậu ấy được đề bạt làm tiểu đội trưởng.”

Linh thở phào, như trút được gánh nặng. Cô khẽ chạm vào tấm ảnh. “Cháu biết mà. Cháu chỉ cần nghe điều đó từ bác, người duy nhất còn sống sót trong trận đánh ấy.”

Chuyến tàu chậm rãi dừng lại ở ga Thanh Hà. Tâm và Linh cùng bước xuống, mang theo chiếc hộp gỗ. Dưới ánh hoàng hôn, họ đến bên ngôi mộ nhỏ của Hùng, nơi cỏ đã mọc xanh. Linh đặt chiếc hộp xuống, thì thầm: “Bố, con đã mang tình yêu của bố mẹ về quê.”

Tâm đứng lặng, cảm giác như Hùng đang mỉm cười đâu đó. Ông quay sang Linh, nói khẽ: “Cháu ở lại với bác vài ngày nhé. Bác sẽ kể cháu nghe tất cả về bố cháu, về những ngày chúng ta sống và chiến đấu.”

Linh gật đầu, mắt ngân ngấn nước. Chuyến tàu rời ga, mang theo những ký ức chiến tranh, nhưng để lại một sự thật được hóa giải, một lời hứa được hoàn thành, và một gia đình được nối lại qua thời gian.