Nhà ông Hùng nằm ở cuối xóm, kiểu nhà mái tôn cũ kỹ, cổng sắt xỉn màu như chính những năm tháng cô độc của ông sau khi vợ mất. Ông sống cùng con gái út – Thảo – và thỉnh thoảng đứa con rể ở thành phố về chơi. Căn nhà ấy có vẻ bình dị như bao căn khác trong xóm, nếu không có một điều kỳ lạ khiến ai sang cũng rùng mình: tiếng động lộp cộp, rầm rầm phát ra suốt từ gác mái.

– Chuột đấy, tôi đặt cả chục cái bẫy mà không tài nào hết được, chắc tổ nó to lắm – ông Hùng thường cười xòa giải thích, vừa chỉ lên mái vừa lắc đầu.

Nhưng kỳ lạ ở chỗ: tiếng động ấy không giống chuột. Nó không phải tiếng loạt xoạt chạy vội hay cào móng nhẹ, mà là tiếng rầm rầm, có nhịp, như bước chân… của người.

Dân trong xóm bàn tán. Có người bảo nhà ông có ma. Có người lại nói ông ở một mình lâu quá, hóa dở.

Chỉ có con rể ông – Quân, công an hình sự đang công tác ở thành phố – là người duy nhất không dễ tin như vậy.

**

Hôm đó, Quân đưa Thảo và con nhỏ về quê chơi vài ngày. Buổi trưa, khi cả nhà đang ăn cơm, lại một tiếng “rầm” phát ra từ trên gác mái. Mạnh đến mức bụi trên xà ngang rơi lả tả vào tô canh.

Quân ngẩng đầu lên, khẽ nheo mắt. Gác mái ấy chỉ có một lối lên nhỏ, bị đóng đinh kín từ lâu. Mỗi lần có tiếng động, ông Hùng đều chỉ cười, bảo: “Chuột mà, quen rồi.”

Nhưng lần này, trong lúc dọn mâm, Quân vô tình ngẩng lên và nhìn thấy một mảnh vải màu xanh rêu, lấp ló thò ra từ khe hở của tấm tôn. Thứ màu ấy… giống hệt màu quân phục cũ.

Cảm giác bất an trỗi dậy. Bản năng nghề nghiệp như búa gõ vào đầu. Anh giả vờ ra sân hút thuốc, rồi vòng ra sau nhà, lấy cây gậy dài khều khẽ khe hở đó.

Một đoạn vải tuột xuống. Mùi hôi ẩm sộc lên. Mùi của người ở lâu trong không gian kín – không phải mùi chuột.

Ngay lập tức, Quân gọi thêm hai người hàng xóm thân tín, tháo từng tấm tôn mái.

Gác mái hiện ra: tối om, bụi phủ kín, nhưng giữa căn gác hẹp ấy là một tấm phản nhỏ, một chiếc chăn bông đã mốc, vài hộp cơm nhựa lăn lóc và một người đàn ông gầy trơ xương đang ngủ gục, trên người mặc quần áo bệnh viện cũ rách, cổ chân đeo xích khóa sắt nối với cây đinh chôn xuống sàn gỗ.

– Trời đất… – người hàng xóm buột miệng, mặt tái mét.

Ông Hùng khi đó đứng phía sau, tay run bần bật, mắt nhìn Quân trân trân như thể vừa mất hết lý trí.

– Đừng mở khóa… nó mà thoát ra, nó sẽ giết cả nhà tôi – ông lắp bắp.

**

Sau khi công an xã lập biên bản và áp tải người đàn ông kia đi kiểm tra, mọi chuyện dần hé lộ. Người đàn ông ấy tên Minh – con trai cả của ông Hùng.

Mười hai năm trước, Minh bị chuẩn đoán tâm thần phân liệt nặng, từng gây thương tích cho một hàng xóm trong cơn hoang tưởng. Sau một thời gian điều trị, bệnh tình không thuyên giảm. Bệnh viện trả về, khuyên gia đình đưa vào trại bảo trợ hoặc trung tâm tâm thần. Nhưng ông Hùng không làm theo.

– Nó là con tôi, tôi không bỏ được. Nhưng nếu để nó thả tự do, nó sẽ gây họa… Tôi không còn cách nào khác – ông Hùng cúi đầu khai với Quân.

Mười hai năm trời, ông giấu con trên gác mái, tự nấu cơm mang lên, đợi đêm khuya mới mở chốt. Mỗi tiếng động lộp cộp là tiếng Minh vật vã với căn bệnh của mình. Mỗi lần hàng xóm hỏi, ông nói dối là chuột. Mỗi năm trôi qua, ông sống trong nỗi sợ, vừa thương con vừa hận chính bản thân mình bất lực.

**

Tòa án sau đó không truy cứu hình sự ông Hùng vì hành vi không xuất phát từ động cơ xấu, nhưng yêu cầu đưa Minh đi điều trị bắt buộc. Sở y tế cam kết sẽ hỗ trợ chi phí và giám sát chặt chẽ.

Căn gác mái được tháo bỏ. Căn nhà được sửa sang lại. Nhưng trong lòng ông Hùng, căn gác ấy vẫn tồn tại mãi, như một chứng tích lặng thầm cho nỗi đau không ai thấu.

Quân không trách bố vợ, nhưng từ đó, mỗi lần đưa vợ con về quê, anh luôn nhìn lên mái nhà với ánh mắt trĩu nặng. Bởi anh hiểu – có những tiếng động mà người ta không muốn nghe, nhưng lại là tiếng cầu cứu âm thầm nhất trong cuộc đời một con người.