Bị nhà trai dè bỉu 3 đời làm sắt vụn, mang đúng cái thủ lợn sang hỏi cưới, nhưng vừa đến cửa, thứ bố mẹ tôi để sẵn trên bàn khiến cả thông gia bẽ bàng quỳ xuống xin lỗi…”
Tôi sinh ra trong một gia đình nghèo, đúng nghĩa:
Ông nội đẩy xe bò đi thu nhôm, bố tôi mở xưởng cắt sắt vụn dưới chân cầu, mẹ thì tảo tần bán ve chai.
Nhưng cả đời, họ sống đàng hoàng, dạy con giữ chữ tín, không ngửa tay xin ai.
Tôi thi đỗ đại học, tự lo học phí, đi làm thêm từ năm nhất. Sau này tốt nghiệp, có công việc tốt, nhưng mác “con nhà làm sắt vụn” vẫn đeo trên người tôi như một cái tội.
Đến khi quen anh – người yêu tôi – tôi cứ nghĩ chỉ cần yêu nhau chân thành là đủ. Nhưng tôi sai.
Ngày nhà anh sang nói chuyện, họ chỉ mang đúng một cái thủ lợn đặt lên mâm, không hoa quả, không trầu cau, không phong bì.
Mẹ anh ngồi vắt chân, tay phe phẩy quạt, nhìn tôi từ đầu đến chân:
“Nhà này 3 đời nhặt sắt mà đòi sánh với cháu trưởng họ chúng tôi à?
Cưới xin thì cưới, chứ đừng mong môn đăng hộ đối gì.”
Cô dì chú bác nhà anh thì cười khẩy:
“Làm sắt vụn thì chắc quen tính… vơ vét. Cẩn thận tiền của nhà trai mà không bay theo luôn.”
Tôi cứng họng. Mẹ tôi thì đỏ hoe mắt, còn bố tôi thì… vẫn nín lặng, chỉ bảo:
“Được rồi, khách đã đến thì cứ tiếp chuyện.”
Mọi người vừa đặt mâm xuống, định cất lời, thì bố tôi từ trong nhà bước ra, tay đặt nhẹ một chiếc hộp đen sang trọng lên giữa bàn.
Ông mở nắp – bên trong là 4 cuốn sổ đỏ và một xấp giấy chứng nhận sở hữu doanh nghiệp.
Cả nhà trai đứng hình.
Bố tôi điềm đạm:
“Tôi là dân nhặt sắt, nhưng 30 năm qua, tôi không làm gì hổ thẹn.
4 mảnh đất này – một mảnh ở phố cổ, hai mảnh liền kề ngay mặt đường, và một mảnh là đất vàng khu công nghiệp.
Còn đây là giấy tờ công ty TNHH mà tôi sáng lập – chuyên cung ứng phế liệu tái chế cho hơn 20 nhà máy lớn nhỏ trong nước.”
Ông quay sang nhìn mẹ anh – người vừa bảo nhà tôi “không đủ đẳng cấp”:
“Tôi không cần nhà trai mang của. Nhưng tôi cần họ mang đủ sự tôn trọng.
Nếu chỉ mang thủ lợn đến cưới con gái tôi – xin lỗi, thủ lợn tôi mua cả tấn mỗi tháng cho công nhân ăn còn chưa tiếc.”
Cả nhà trai mặt trắng bệch.
Mẹ anh lập cập đứng dậy, lí nhí:
“Ôi bác thông gia thông cảm, bọn em… không biết, chứ không phải có ý…”
Cô dì chú bác vội vàng gỡ nhẫn, gom tiền nhét thêm vào phong bì, rồi đồng loạt… quỳ xin lỗi, xin được tiếp tục nói chuyện đàng hoàng.
Tôi đứng bên cạnh, không nói gì.
Chỉ lặng lẽ nắm tay mẹ – người đã từng bị xem thường vì gồng gánh buôn đồng nát – và nghĩ bụng:
“Danh giá không nằm ở họ tên hay mâm cao cỗ đầy.
Nó nằm ở cách gia đình mình sống – dù là từ đống sắt vụn, vẫn giữ thẳng lưng.”
